Prvog oktobra 1991. godine u Trebinju su jeka granata i sirene hitne pomoći ozvaničile početak rata. Već prvog dana granate hrvatskih paravojnih jedinica ubile su čak 19 pripadnika JNA, od kojih devet Trebinjaca.
Jedan od najtežih dana u novijoj istoriji grada danas je obilježen u Humu – mjestu gdje su se vodile neke od najtežih ratnih borbi tokom devedesetih godina prošlog vijeka.
Gradonačelnik Mirko Ćurić rekao je da danas, kada se odaje pošta svim poginulim borcima, šalje jasnu poruku da Trebinjci nisu željeli rat i da nisu težili tuđim teritorijama, ali da su silom prilika morali da brane svoj narod i svoju zemlju, iako su znali da je cijena te odluke veoma skupa – skupa jer je značila gubljenje ljudskih života.
“Zahvaljujući ovim herojima i svim borcima koji su učestvovali u Odbrambeno-otadžbinskom ratu danas uživamo u slobodi, najvišem idealu modernog svijeta, svjesni i kategorični da mir nema alternativu i da je on naše opredijeljenje za vijekove vijekova”, naveo je Ćurić.
On je, kako je rekao, iz stradalnog Huma, gdje su ratna dejstva prevrnula svaki kamen, naglasio da kao ljudi treba da oprostimo, ali da nikada ne smijemo da zaboravimo 1. oktobar 1991. godine.
“Ako bismo zaboravili ovaj datum – onda bi u zaborav pala i žrtva naših najhrabrijih sinova koji su danas na vječnoj nebeskoj straži”, kazao je Ćurić.
Ćurić je poručio da je obaveza svih u Trebinju da se slavna istorija ne zaboravi, a da naraštaji koji dolaze treba da znaju istinu – da su se njihovi očevi i djedovi, kao što je to pokazala i istorija, i ovoga puta borili na pravoj strani.
“Iako smo planirali da u ovoj godini počnemo sa časovima istorije o Odrambeno-otadžbinskom ratu i ulozi Hercegovačkog korpusa i Trebinjske brigade, nažalost, pandemija nas je primorala da privremeno odgodimo tu aktivnost. Međutim, čim se steknu uslovi, obaveza svih đaka i profesora istorije biće da obiđu Spomen-sobu i da u njoj održe čas kao svojevrsni amenet onima koji su svoju krv ugradili u temelje Republike Srpske”, dodao je Ćurić.
Predsjednik Skupštine gradske Boračke organizacije Dejan Bodiroga rekao je da svi Trebinjci 1. i 2. oktobar pamte kao najteže dane u novijoj istoriji.
„Pripadnici Trebinjske brigade Vojske Republike Srpske u presudnim trenucima nisu poklekli, niti se povukli. Oni su istinski heroji odbrane Trebinja“, rekao je Bodiroga.
On je kazao da su žrtve prvog dana rata stradale od granata paravojnih hrvatskih jedinica, čiji su ih pripadnici na kukavički način granatirali i zavili naš grad u crno.
Za podsjećanje i nezaborav, 1. oktobra 1991. godine hrvatske paravojne snage ispalile su nekoliko minobackačkih granata na pripadnike vojne jedinice – JNA, od kojih je nastradalo devetoro Trebinjaca, jedan Gačanin, dva dobrovoljca i sedam aktivnih vojnika, dok je je veliki broj boraca bio ranjen.