Na Trgu slobode u Nevesinju  juče je, u prisustvu najviših zvaničnika Republike Srpske i Srbije, održana Svečana akademija povodom obilježavanja 150 godina od Nevesinjske puške. Obilježavanje velikog istorijskog događaja ove godine su zajednički podržale Republika Srpska i Srbija.

Ovim povodom, predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik uputio je pozdravne riječi, ističući da je sloboda ključna riječ srpskog naroda kroz istoriju kako u Republici Srpskoj, tako i u Srbiji.

– Srpska i Srbija važne događaje obilježavaju zajedno. Zato danas ovdje moram da kažem da slavni Nevesinjci koji su digli ustanak, učinili su jednu veliku stvar, postavili Nevesinje da bude temelj istorije srpskog naroda i njenog identiteta – istakao je Dodik.

Kako navodi, Srpska mora da ispoštuje zavjet nevesinjskih ustanaka.

– Ne smijemo da prevarimo one koji su svoje živote položili za slobodu – ističe Dodik.

 

Miloš Vučević, savjetnik predsjednika Srbije, rekao je da u svakoj naciji postoje istorijska znamenita mjesta na kojima se direktno pisala istorija tog naroda te da ta mjesta definišu narod i inspirišu buduća pokoljenja.

– Tako su svi narodi odvajkada čuvali sećanja na svoje nacionalne div-junake da bi sledili njihove primere i izbegli buduće greške i stradanja, da bismo se sećali i borili protiv čovekove najveće slabosti, a to je zaboravnost – rekao je Vučević.

 

Premijer Srbije Đuro Macut je rekao da srpska istorija svjedoči da se borba srpskog naroda za slobodu nikada nije gasila.

– Srpska istorija obilježena je bunama, ratovima, izbjeglištvom, ali borba za slobodu nikada se nije gasila. Nevesinjska puška svjedoči koliko je volja naroda za slobodom uvertirala van granica Balkana – istakao je on.

Dodao je da Nevesinjska puška je bila varnica za druge ratove.

Predsjednik Skupštine Crne Gore Andrija Mandić kazao je da je Nevesinjska puška je simbol otpora i žrtve za slobodu i temelj slobode svih balkanskih naroda i država koje su bile pod okupacijom Otomanskog carstva, rekao je danas u Nevesinju

– Njihovo junaštvo neće se pamtiti samo kao lokalna ili regionalna epopeja već istorijska prekretnica koja je otvorila istočno pitanje kako se to tada zvalo u evropskoj politici i štampi. Ta iskra otpora koja je upaljena u Nevesinju 1875. nije ugašena, kao što je to mislio tadašnji okupator, već je postala sve snažnija, sve jača i svetija – dodao je Madić.

Njegova svetost patrijarh srpski Porfirije je istakao da Nevesinjska puška nije bila puška osvete i mržnje, već vapaj i hitac srpskog naroda u prostore slobode i dostojanstva.

– Nevesinjska puška je produžetak Lazarevog kosovskog zavjeta koji je u isto vrijeme i novi zavjet. Mi vjerom potvrđujemo da smo sazdani za večnost i da prepoznajemo Boga kao smisao našeg postojanja i jedni druge kao sebi bližnje. Bez jedinstva sa Bogom besmisleno je ono što je iza nas, sadašnjost i budućnost – rekao je patrijarh Porfirije.

Kako dodaje, riječ popa Petra Radovića, potomka cara Lazara, je poziv na vjeru Hristovu koja poziva na slobodu.

– Da Bog da da i danas okupljeni ovde uvek pred sobom imamo u našim srcima utisnute reči popa Radovića da je Srbin Hristov sada i u vek i u vekove – zaključio je patrijarh Porfirije.

Milenko Avdalović, načelnik opštine Nevesinje, je rekao da je sloboda bila skupa, ali naš narod nikad ranije nije imao ovakav stepen prava. U Republici Srpskoj se govori srpskim jezikom, piše se ćirilicom, uči se pravoslavna vjeronaka, ali se uče i zapadni jezici, kompjuteri i savremene tehnologije.

Istakao je da Nevesinje ide putem svog razvoja, posebno u granama energetike i poljoprivrede.

– U posljednjoj deceniji probuđena je nada našim žitenjima da može biti bolje, a to ne bi bilo moguće bez ogromne pomoći vlada Srpske i Srbije. Naš narod to zna i pokazuje ogromnu zahvalnost predsjednicima Republike Srpske Miloradu Dodiku, i predsjedniku Srbije Aleksandru Vučiću i svakom ko je na bilo koji način pomogao naš grad – istakao je Avdalović.

Obilježavanju ovog značajnog istorijskog događaja prisustvovali su i mitropoliti zahumsko-hercegovački Dimitrije i crnogorsko-primorski Joanikije i drugi arhijereji.

Svečanoj akademiji prisustvovali su i predsjednik Vlade Srpske Radovan Višković, predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić, ministar unutrašnjih poslova Srbije Ivica Dačić, ministar kulture Srbije Nikola Selaković, te ministri u vladama Srpske i Srbije, kao i gradonačelnik Trebinja Mirko Ćurić, gradonačelnik Nikšića Marko Kovačević, gradonačelnik Banjaluke Draško Stanivuković, načelnici istočnohercegovačkih opština i brojne zvanice i gosti iz regiona.

U kulturno-umjetničkom programu su učestvovali: Ansambl Ministarstva odbrane Srbije „Stanislav Binički“, dramski umjetnici Ivan Vučković i Goran Slavić, etno pojac Maša Vojvodić, narodni guslar Maksim Vojvodić, etno grupe „Simonida“ i „Sveti Dimitrije“ i GKUD „Alat – Svislajon“ Trebinje.

Prva Nevesinjska puška bio je ustanak podignut u mjestu Krekovi kod Nevesinja 9. jula 1875. godine protiv otomanske vlasti i ubrzo se proširio na cijelu BiH, uz podršku Srbije i Crne Gore.

To je vremenom preraslo u srpsko-turski rat. Na Berlinskom kongresu 1878. godine Srbija i Crna Gora dobile su nezavisnost i teritorijalno proširenje, dok je Austro-Ugarska na 30 godina okupirala BiH.